Opdrachtgever: Gemeente Amsterdam
In samenwerking met: Koninklijke Oosterhof Holman, WSP , MF Emmen

 

OP ZOEK NAAR DE BETEKENIS

Die route begint bij de zoektocht naar de betekenis van de plek. De zoektocht ging van het beeldkwaliteitsplan naar archieven en historische kaarten. Zo ontrafelde de ontstaansgeschiedenis van deze plek zich. Dat inzicht in het karakter en de verschillende verhalen achter deze plek zorgen ervoor dat dit ontwerp goed past op deze plek.

TRANSFORMATIE NAAR INDUSTRIËLE KADE

De Weespertrekvaart, een markant historisch element in het landschap is vanaf de 17de eeuw een logistieke ader van- en naar de stad. Door de industrialisatie en de drukke handelsroute van de Weespertrekvaart maakten de buitenplaatsen eind 19de eeuw plaats voor industrie. Bij de transformatie naar een meer industriële kade blijft de noordzijde (jaagpad), grenzend aan de Watergraafsmeerpolder onbebouwd. Ook de polder zelf blijft tot het begin van de 20e eeuw grotendeels vrij van bebouwing.

DE OMVAL

De Weespertrekvaart maakt ten noorden van de projectlocatie (ter hoogte van de Omval), een bocht naar het westen en mondt daar uit in de Amstel. De Omval bevindt zich als een soort landtong tussen de rivier de Amstel en de Watergraafsmeerpolder.

De Omval heeft zijn naam te danken aan de zeilschepen die als ze vanaf de Weespertrekvaart de Amstel op gingen, overstag moesten. Een ander woord voor overstag gaan is omvallen. In Friesland komt deze benaming ook voor, alleen dan als ‘Valom’. De Omval is lange tijd industrieel in gebruik geweest bij onder andere de firma Blooker. Een bijzonder gegeven is dat Rembrandt de Omval in 1645 heeft vastgelegd op doek. De plek heeft een enorme transformatie ondergaan, alleen het laat 19de eeuwse café de Omval herinnert nog aan de tijd van weleer.

BRUGGEN IN INDUSTRIËLE STIJL

In de bijna 400 jaar lange geschiedenis van de Weespertrekvaart zijn er vele en verschillende vormen bruggen, met elk een eigen identiteit, over de Weespertrekvaart gerealiseerd. Eerst in hout, later in staal en beton.

Dichtbij gelegen zijn de Duivendrechtsebrug en de brug bij de Omval. Op oude afbeeldingen is te zien dat ook op deze plekken heel verschillende typen bruggen hebben gelegen. Wat ze gemeen hebben, is dat ze immer functioneel ontworpen zijn naar het momentum in tijd en het industriële karakter van het gebied; functioneel en rank technisch uitgewerkt met het gebruik van staal. Zoals ook schepen zijn ontworpen.

 

INDUSTRIELE VORMGEVING

Voor het ontwerp van de nieuwe brug Kop Weespertrekvaart is gekozen om qua vormgeving aan te sluiten bij de industriële vormgeving en materialisatie van de historische stalen bruggen de Omval en de Duivendrechtsebrug. Dit uitgangspunt sluit ook goed aan bij de manier waarop stalen schepen zijn vormgegeven. Het ontwerp van de brug doet recht aan het industriële karakter van de Weespertrekvaart Midden en Oost. De betonnen aan- bruggen, gecombineerd met de zwarte stalen leuning en remmingwerken, onderstrepen de industriële historie van de omgeving.

 

De brug moet de Weespertrekvaart -als doorgaande lijn in het landschap- zo min mogelijk te verstoren.

 

KLAPBRUG MET GESLOTEN LEUNING

Anders dan bij de historische bruggen wordt de te realiseren brug uitgevoerd als een klapbrug, zodat deze als een plank en zeer sober over de Weespertrekvaart vormgegeven kan worden.

Voor de vormgeving van de rand van de brug is gekozen voor een gesloten leuning. Deze keuze komt ook voort uit het feit dat de remmingswerken aan beide zijden van de brug (CEM2) het aanzicht van de brug sterk bepalen. Door juist te kiezen voor een zwarte en dichte leuning is de vormgeving van de brug sterk genoeg en sluiten de remmingswerken beter aan bij de brug en het donkere water van de Weespertrekvaart.

Naast de Amsterdamse kruisjes in geklinknagelde details, is er nog een verrassing aan het ontwerp toegevoegd. Als de brug omhoog gaat, hebben passerende schepen en de mensen die voor de brug staan te wachten, zicht op Rembrandts de Omval. Een replica van dit schilderij wordt aangebracht op de onderkant van de brug. Als verwijzing naar de tijd van weleer op een manier die past bij het nu.

terug naar overzicht